Japanse Ema en de drie apen die geen kwaad horen, zien en spreken

www.three-monkeys.info

Presentatie van Emil Schuttenhelm op de HZZ verzamelaarsdag van 4 oktober 2008 in Eerbeek.

English version

Misschien hebben sommigen van jullie dit plankje met de drie apen al in je verzameling of hebben jullie al eens een keer iets dergelijks gezien. Of iets wat erop lijkt, maar dan met een andere afbeelding of met Japanse letters. En je hebt je daarbij afgevraagd wat het eigenlijk voorstelt.

Dit zijn religieuze wensplankjes en die zijn het resultaat van een mengeling van twee Japanse godsdiensten, het Shintoisme en het Boeddhisme. In Japan worden deze plankjes “Ema” genoemd, wat letterlijk betekent: afbeelding van een paard.

Dit klinkt nogal verwarrend en in deze presentatie wil ik proberen er wat meer erover te vertellen. Het eerste gedeelte gaat over Ema in het algemeen en het tweede gedeelte over Ema met de drie apen.

“EMA”=afbeelding van een paard

Meer dan duizend jaar geleden, was het in Japan een gewoonte van rijke mensen om levende paarden aan te bieden aan de goden, in ruil voor zegeningen. Paarden werden beschouwd als heilige dieren en de goden zouden er dan ook graag op rijden. De stal bij de schrijn in Nikko in Japan, waar de meest beroemde afbeelding van de 3 apen te zien is, was dan ook bedoeld voor zulke offergaven.

Levende paarden waren niet alleen dure offers, maar het was ook duur voor de schrijn om ze te onderhouden. Om deze practische redenen werden de paarden in de loop der jaren vervangen door paarden uit klei of hout. En nog later door afbeeldingen van paarden. Precies, de Ema, zoals al gezegd, de afbeelding van een paard.

Het was een jarenlange traditie om in tijden van droogte een zwart paard aan te bieden aan de goden en na lange perioden met regen een wit paard.

Mengeling van Shintoïsme en Boeddhisme

In de loop der tijden kwamen er ook andere afbeeldingen op de Ema, niet alleen paarden, maar ook andere dieren of mensen of ook alleen maar teksten.

Wanneer gelovigen naar Shinto schrijnen gaan, vertellen ze hun wensen op aan de goden en ze schrijven die dan op deze Ema plankjes. Het is niet helemaal hetzelfde als ons “bidden”, maar het lijkt er wel wat op.

Ema vindt men nog steeds in Japan

De beschreven Ema worden op een zo goed mogelijke plek opgehangen, meestal buiten de tempel, zodat de goden ze beter kunnen zien. Maar zoals je ziet, de goden moeten toch wel goeie ogen hebben en ook genoeg tijd nemen om ze allemaal te kunnen lezen.

Meestal in tempels en schrijnen

In de meeste schrijnen en tempels in Japan kunnen Ema’s nog altijd voor ca. 5 dollar gekocht worden en je kunt er dus zelf iets op schrijven en ze dan ophangen, maar heel vaak worden ze ook gewoon als souvenier gekocht en mee naar huis genomen.

Ema = religieus bordje

In de loop der jaren zijn er twee types van Ema onstaan: Kleine plankjes, zoals je die hier ziet, gebruikt door gelovigen met de vraag om hulp aan een god of voor doorzettingsvermogen bij het vervullen van een belofte. Vaak is de afbeelding direct betrokken bij de wens of het probleem. Tijgers zouden tegen cholera beschermen en varkens (eigenlijk wilde zwijnen) betekenen oprechtheid en geduld.

De drie apen die geen kwaad zien, horen en spreken zijn de boodschappers van het koshin geloof en apen in het algemeen betekenen oplossers van problemen, vernieuwers, uitvinders of intellectuelen.

Voorbeelden van wensen die op Ema voorkomen

Geluk in het algemeen

Vruchtbaarheid in de landbouw, voorspoed in zaken of bekwaamheid in de kunst.

Voorspoed en goed opgroeien van kinderen

Herstel van ziekte

Oprechtheid en trouw in een relatie

Abstinentie van alcohol, tabak en gokken

Een recente studie heeft aangetoond, dat gedurend de laatste decennia, veel Ema zich betrokken op mannen die beloofden trouw te zijn aan hun vrouw, voor altijd of tenminste voor een bepaalde tijd. Het is interessant, dat er haast geen Ema te vinden zijn van vrouwen die zich datzelfde ten opzichte van hun mannen wensen.

Hoe het ook zij, trouw blijkt een verdwijnend onderwerp te zijn. Een groot gedeelte van de Ema worden nu beschreven door jongelui, vooral meisjes. Vaak wensen ze zich goede resultaten op school, maar ook onderwerpen zoals liefde en huwelijk zijn behoorlijk populair.

Oudere mensen vragen meestal om goede gezondheid of het gaat ook vaak om financiële zaken.

Het valt op, dat puur religieuze themas, zoals dankbaarheid of lof aan de goden practisch helemaal verdwenen zijn.

Gezondheid

Veel Ema gaan over gezondheid. De twee bovenste over voeten, links onder over een gewonde arm en rechts onder is een algemene, nogal abstracte Ema over gezondheid en een lang leven.

Trouw in een relatie

Hier is een voorbeeld van een vrouw die zich oprechtheid en trouw van haar partner wenst

Geld

Zoals gezegd, geld is ook een populair thema, vooral bij oudere mensen.

Ema waarin beloofd wordt met roken en drinken op te houden

Ema waarin de schrijver belooft met het drinken en roken op te houden. Deze komt uit het Shinto Museum in Japan.

Gebed voor een zieke

Sommige Ema zijn ware kunstwerkjes

Genoeg melk voor borstvoeding

Hier is een voorbeeld van een moeder die hoopt op voldoende melk voor haar kind.

Geen idee wat dit is

Over deze wens weet ik niet veel te vertellen, maar het heeft misschien wel iets met muziek te maken of zo.

Deel 2

Ema met afbeelding van de 3 apen

Nu komt dus het tweede gedeelte van deze presentatie over Ema met de drie apen. Deze worden vaak in Koshin-do (koshin schrijnen) opgehangen, meestal als een wens voor een lang en gezond leven. De kern van het koshin geloof is lang en gezond te leven door alle slechte dingen te vermijden. Dit is in feite niets nieuws en komt in haast alle godsdiensten voor. Het bijzondere van het koshin geloof is, dat daarin “onze” drie apen als symbool gebruikt worden. De drie apen worden beschouwd als boodschappers tussen de goden en de mensen.

Als eerste hieronder een afbeelding van een antieke ema uit de 17^{e -} 18^e eeuw over het Koshin geloof met Shoumen Kongou en de drie apen. Dit is eenzelfde soort afbeelding als op antieke papierrollen te zien is of ook op Koshin monumenten.

Translation from Japanese To expel evil (sickness) Man born in the year of the sheep

Translation from Japanese Koshin all wishes to be fulfilled Name of Koshin-do (location not known)

Illustration # 19 from the book “Ko Ema” by Hiromi Iwai, published in 1966 by the company San Sai Sha in Japan. Info: Michio Iida, Kyoto

De volgende ema zijn allemaal uit deze of de vorige eeuw.

Deze Ema hierboven worden nog altijd in grotere hoeveelheden gemaakt.

Ook deze zijn uit serieprodukties en zijn nog altijd in schrijnen en tempels te koop.

De bovenste twee komen uit souvenierwinkels in Nikko Japan. In de afbeelding rechts onderaan zijn apen het er blijkbaar nog niet over eens wie nu eigenlijk horen, of zien of zwijgen wil gaan doen.

Deze Ema hier zijn allemaal handgeschilderd en daarom uniek

Ook deze zes Ema zijn allemaal weer van hand geschilderd.

De twee bovenste zijn met belletjes uit klei, zoals die ook in religieuze ceremonies gebruikt worden. De andere twee zijn gedeeltelijk of helemaal uit keramiek.

Hier nog een aantal speciale Ema. In Japan worden voor het HZZ symbool eigenlijk uitsluitend apen gebruikt. Links in het midden zijn, als grote uitzondering, drie shinto priesters afgebeeld die hun ogen, oren en mond bedekken.

Hier nog vier actuele Ema, die ik van een vriend heb gekregen, die onlangs tempels in Kyoto en Osaka bezocht heeft.

Kawasaki Daishi Temple

Dit is een voorbeeld van een grote Ema en die is te zien in een tempel in Kawasaki, ten zuiden van Tokio. Deze stad is beroemd voor het Kanamara festival in het voorjaar, ook het “vruchtbaarheids-festival” genoemd. De slogan van deze Ema, die wijst op het vermijden van geslachtsziekten, is dan ook heel toepasselijk.

Hartelijk dank aan Michio Iida in Japan, voor foto’s en informaties om deze presentatie te kunnen maken.

本当にありがとう

Please report dead links

Contact

Home

Back to top